OWOCE NASZEJ MISJI cz. II: Family Spot - od koncepcji do działania

Od 9 lat Związek Dużych Rodzin „Trzy Plus” zainspirowany rozwiązaniami prorodzinnymi funkcjonującymi w innych krajach europejskich szczególną uwagę zwracał na projekt kreowania w przestrzeni publicznej specjalnych miejsc, w których rodziny mogą uzyskać konkretne wsparcie. Charakterystyką tych miejsc jest ich otwartość na całe rodziny oraz ich misja – inspirowanie i wspieranie rozwoju rodziny poprzez podnoszenie kompetencji i budowanie relacji społecznych.

Takie rozwiązania z powodzeniem rozwijają się od kilku dekad w całej Europie, między innymi we Francji, w Niemczech, w Czechach i w krajach skandynawskich. Działalność takich punktów rodzinnych m.in. w tych wymienionych krajach możliwa jest dzięki dedykowanym regulacjom ustawowym, które zapewniają ich finansowanie z budżetu państwa lub stwarzają możliwość finansowania z budżetu samorządu. Z naszych obserwacji wynika, że najlepiej funkcjonują miejsca, których prowadzenie powierzono organizacjom pozarządowym.

Po latach konsultacji z naszymi partnerami z innych krajów, na bazie wizyt studyjnych oraz na kanwie naszego 15-letniego doświadczenia w realizacji działań lokalnych – powstała wstępna ramowa koncepcja stworzenia sieci miejsc przyjaznych rodzinie – otwartych, przyjaznych rodzinom punktom, które nazwaliśmy Family Spot.

Dla ich uruchomienia pozostało jeszcze zainteresowanie tym projektem władz samorządowych, które – nie po raz pierwszy zresztą – przyklasnęły naszej inicjatywie, widząc w niej realną możliwość zaspokojenia wielu potrzeb swoich mieszkańców, szczególnie młodych rodzin.

Oczywiście żadna, nawet najlepsza idea nie ma szans powodzenia bez zapewnienia stabilnego zaplecza finansowego. O ile wizja tego przedsięwzięcia zyskiwała uznanie we wszystkich środowiskach, w których ją przedstawialiśmy, o tyle nie przekładało się to na wsparcie, które pozwoliłoby choćby pilotażowo uruchomić ten projekt.

Intuicyjnie swojej szansy upatrywaliśmy w ministerialnym programie „Po Pierwsze Rodzina!”, dzięki któremu mieliśmy szansę w ostatnich latach zrealizować równie cenne inicjatywy (opisaliśmy je szczegółowo tutaj). Przedstawiliśmy zatem naszą konkretną propozycję w ramach ogłoszonego przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej konkursu. Ku naszej ogromnej radości – a przede wszystkim – radości ponad 9 tysięcy rodzin, skupionych w naszym Związku, nasza oferta spotkała się z akceptacją i możemy wreszcie, po 9 latach przygotowań, przystąpić do działania.

W założeniach Family Spot (FS) to miejsce otwarte dla mieszkańców gminy, dedykowane całej rodzinie. Będą tam prowadzone działania animujące i integrujące lokalną społeczność rodzin, będą prowadzone warsztaty rozwijające kompetencje rodzicielskie, wychowawcze, związane z konkretnymi dziedzinami, połączone z animacją czasu dla dzieci. Będą to miejsca, w których lokalne grupy inicjatywne (grupy nieformalne, stowarzyszenia) będą mogły skorzystać z infrastruktury i prowadzić zajęcia otwarte dla innych.

W docelowym modelu działania FS to miejsce funkcjonujące 7 dni w tygodniu, które – oprócz organizacji warsztatów kompetencyjnych oraz działań integracyjnych – może również pełnić funkcję wsparcia rodziców w okazjonalnej opiece nad dziećmi, być miejscem poradnictwa prawnego, punktem informacyjnym dotyczącym narzędzi polityki rodzinnej, a także pełnić miejsce integrujące rodziców oraz lokalnych liderów i wolontariuszy NGO.

 W ramach projektu w 2023 roku przeprowadzimy pilotaż tego działania, skupiając się na konkretnych aspektach możliwości funkcjonowania takich miejsc w Polsce:

– uruchomienie Family Spotów w różnych typach JST (chcemy zbadać i zweryfikować możliwości prowadzenia FS zarówno w dużych ośrodkach miejskich, np. Warszawa Białołęka, Wrocław, w mniejszych miastach np. Legnica, Wadowice, Grodzisk Mazowiecki oraz w gminach wiejskich np. Lubochnia);

– przygotowanie i weryfikacja oferty programowej FS w różnych typach społeczności, obejmującej warsztaty podnoszenia kompetencji rodzicielskich oraz warsztaty integrujące i animacyjne

– weryfikacja możliwości nawiązywania trwałej współpracy pomiędzy różnymi instytucjami oraz organizacjami pozarządowymi działającymi na terenie Gminy

– weryfikacja możliwości lokalowych, będących w zasobach JST oraz potencjalnych partnerów lokalnych (NGO).

W założeniu, każdy FS będzie funkcjonował we współpracy z lokalnym samorządem, którego minimalnym zaangażowaniem w projekt będzie nieodpłatne użyczenie lokalu oraz innej niezbędnej infrastruktury. Program działania każdego punktu będzie miał charakter indywidualny, uwzględniający możliwości współpracy z lokalnymi NGO, instytucjami i samorządem, a także potrzeby i oczekiwania potencjalnych uczestników oraz dostępną infrastrukturę.

Na bazie naszych dotychczasowych doświadczeń zbudowaliśmy przykład programu zajęć, które będą prowadzone głównie w lokalu udostępnionym przez lokalnego partnera projektu, a jako uzupełnienie oferty – także w formie wydarzeń plenerowych, np. spacerów lub zajęć sportowych w innych obiektach. Wszystkie prowadzone zajęcia będą ofertą bezpłatną dla uczestników. Na zajęcia z ograniczoną możliwością liczby uczestników będą obowiązywały zapisy prowadzone online. W ramach prowadzonych zajęć przewidujemy również drobny catering dla uczestników – woda, soki, kawa, herbata, owoce, itp.

W ramach pilotażu punktów Family Spot zaplanowaliśmy 672 wydarzenia, w których będzie mogło uczestniczyć min. 10 080 osób. Każdy FS będzie organizował dwa typy aktywności:

1. Zajęcia edukacyjne podnoszące kompetencje rodzicielskie oraz specjalistyczne warsztaty dedykowane konkretnym grupom odbiorców.

Przykładowy katalog działań:

– warsztaty edukacji rodzicielskiej „Pozytywna Dyscyplina”
– warsztaty kompetencyjne „Komunikacja w parze”
– warsztaty „Z nastolatkiem w kontakcie”
– wykłady o rodzicielstwie
– warsztaty budowania relacji w rodzinie
– spotkania z ekspertami, np. psychologiem, pedagogiem, prawnikiem
– spotkanie z dietetykiem
– spotkanie z ekspertem dot. ulg i rozliczeń podatkowych
– profilaktyka uzależnień.
W przypadku organizacji zajęć edukacyjnych skierowanych do rodziców przewidujemy konieczność uzupełnienia ich o zajęcia animacyjne dla dzieci (opieka dla dzieci), tak aby rodzice mogli razem uczestniczyć w zajęciach (średnio 2 razy w miesiącu w każdym FS).

2. Zajęcia integracyjne dla całych rodzin oraz dedykowane konkretnym grupom odbiorców.

Przykładowy katalog zajęć:

– warsztaty konstruktorskie
– zajęcia ekologiczne np. zbieranie śmieci w lesie, zbiórka makulatury, itp.
– organizacja spotkań różnego rodzaju grup wsparcia dla rodziców
– warsztaty kreatywności dla Kobiet, rodzin, dzieci i młodzieży
– Akademia Kreatywności – cykl warsztatów dla młodzieży rozwijający ich talenty
– warsztaty chustonoszenia
– zajęcia pilates z bobasem
– pikniki integracyjne
– szkolenia z pierwszej pomocy
– warsztaty związane z kulturą i obyczajami
– zajęcia integracyjne we współpracy ze stowarzyszeniami skautowymi oraz harcerstwem
– lokalna olimpiada sportowa dla dzieci i młodzieży
– zajęcia teatralne
– warsztaty kulinarne
– zajęcia plastyczne
– warsztaty muzyczne
– zajęcia rękodzielnicze warsztatowe
– spotkania mam z dziećmi na kreatywnej zabawie: np. budowanie miasta z klocków, kartonów
– spotkania dla młodzieży (współprowadzone przez młodzież)
– wsparcie mam
– zajęcia dla kobiet typu motywacja, Psychologia Pozytywna
– zajęcia typu Montessori dla rodziców z dziećmi np. astronomiczne, matematyczne, fizyczne, z użyciem ciekawych narzędzi montessoriańskich, drewnianych klocków, liczydeł, etc.
– zajęcia na basenie, kręgielni, w hali sportowej (różne halowe dyscypliny sportu), dostępne na terenie gminy przy współpracy z lokalnymi instytucjami
– zajęcia z grami planszowymi
– kino dla dzieci i dorosłych.

Funkcjonowanie każdego z FS będzie wspierane przez zatrudnionych animatorów oraz wolontariuszy z naszej organizacji. Nad sprawnym przebiegiem promocji wydarzeń, dopełnieniem formalności związanych z organizacją działań (tj. przygotowanie sali, procedowanie dokumentacji, rekrutacja, przygotowanie listy obecności uczestników, dokumentacja fotograficzna z wydarzeń), a także tworzenie programu i merytoryczną współpracę z innymi organizacjami oraz instytucjami i samorządem – będzie czuwał animator rodzinny.

Harmonogram szczegółowy uruchomienia sieci:
– maj 2023 – prace organizacyjne związane z przygotowaniem startu sieci, nawiązywanie lokalnych partnerstw i przygotowanie programu działań na pierwszy miesiąc funkcjonowania FS. Przygotowanie promocji każdego z FS: opracowanie spójnej identyfikacji wizualnej Family Spot.

– czerwiec-grudzień 2023 (7 miesięcy) – funkcjonowanie sieci w całej Polsce, realizacja minimum 4 aktywności integracyjnych oraz kompetencyjnych w ciągu miesiąca w każdym z FS w 24 gminach w Polsce.