Okiem prawnika - Darowanie żywności potrzebującym przez przedsiębiorcę - gest dobrej woli, obowiązek, czy naruszenie przepisów prawa? 


3 lutego 2020 r.

Większości z nas znana jest historia o piekarzu, który miał oddawać chleb biednym, w następstwie czego został na niego nałożony obowiązek zapłaty z tego tytułu podatku. Powyższe stało się przyczynkiem do dyskusji, w przedmiocie możliwości darowania żywności. Czy rzeczywiście jest to działanie, które wiąże się z negatywnymi konsekwencjami?  

Problematyka darowizny żywności przez przedsiębiorcę, wiąże się ściśle z prawem podatkowym oraz regulacjami w zakresie higieny żywności.   

Od 1 października 2013 r., na mocy art. 43 ust. 1 pkt. 16 ustawy z dnia 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2018 r., poz. 2174 ze zm.), darowanie żywności jest zwolnione od podatku. Jakkolwiek darowizna taka musi nastąpić na rzecz organizacji pożytku publicznego, w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Aby spełnić wymogi ulgi, dodatkowo przeznaczeniem przekazania żywności, musi być realizacja działalności charytatywnej prowadzonej przez tę organizację. 
W istocie, przed nowelizacją prawo do ww. zwolnienia z opodatkowania dotyczyło jedynie producentów żywności, a przed 1 stycznia 2009 r., w ogóle nie istniały preferencje podatkowe w tym zakresie. Stąd częstokroć darowanie żywości, w poprzednim stanie prawnym, mogło wiązać się z obowiązkiem podatkowym. 

Jakkolwiek, w zakresie poddawanym analizie, równie ważnym krokiem jak zwolnienie od podatku, jest wejście w życie ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności (Dz.U. z 2019 r., poz. 1680).  
Marnowaniem żywności w rozumieniu tej ustawy jest wycofywanie z etapu dystrybucji, żywności, która spełnia wymogi prawa żywnościowego, w tym określone w prawie unijnym, w szczególności ze względu na zbliżający się upływ terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości lub ze względu na wady wyglądu tych środków spożywczych albo ich opakowań i przeznaczanie ich do unieszkodliwiania jako odpady.  
Ustawodawca celem zapobieżenia powyższemu, nakłada na sprzedawcę obowiązek zawarcia z organizacją pozarządową, umowy w zakresie nieodpłatnego przekazywania żywności, spełniającej wymogi prawa żywnościowego, a nieprzeznaczonej do sprzedaży, w szczególności ze względu na wady wyglądu tej żywności albo jej opakowań. Nie każdy jednak sprzedawca jest objęty ww. obowiązkiem. Nie każda też organizacja może żywość na gruncie ustawy przyjmować.  

Sprzedawcą zobowiązanym do zawarcia umowy o przekazywaniu żywności jest podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze, w zakresie sprzedaży żywności w jednostce handlu detalicznego lub hurtowego o powierzchni sprzedaży powyżej 250 m2, w której przychody ze sprzedaży żywności stanowią co najmniej 50% przychodów ze sprzedaży wszystkich towarów. 
Żywność zaś powinna być przekazywana organizacji pozarządowej lub innemu podmiotowi, których celem statutowym jest wykonywanie zadań w sferze zadań publicznych w zakresie: 

  • pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób, 
  • wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, 
  • działalności charytatywnej, polegającej w szczególności na przekazywaniu żywności osobom potrzebującym lub prowadzeniu zakładów żywienia zbiorowego dla osób potrzebujących. 

Ustawa nakłada również na sprzedawców żywności obowiązek przeprowadzenia w jednostkach handlowych kampanii edukacyjno-informacyjnych, w zakresie racjonalnego gospodarowania żywnością oraz przeciwdziałania jej marnowaniu. 


1 marca 2020 r. wejdą w życie postanowienia ustawy w zakresie ponoszenia opłat przez sprzedawców żywności za jej marnowanie oraz sprawozdawczości w tym zakresie.  
Tekst ustawy dostępny pod linkiem: 
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190001680/T/D20191680L.pdf
Jak wynika z powyższego, ustawodawca czyni zmiany w prawie, które wychodzą naprzeciw potrzebom społecznym, jakkolwiek wiele regulacji wymaga jeszcze zmiany.


Nie bójmy się zatem pomagać. Dzielenie się to jedna z podstawowych wartości budujących społeczeństwo, a jeden dobry gest pociąga za sobą kolejne.

 
Autor: Karolina Szlachetka

 

© Związek Dużych Rodzin "Trzy Plus"

Realizacja: A.Net.pl
Wesprzyj nas
1,5 procent
Newsletter