.png)
Wielu rodziców zastanawia się, kiedy ich dziecko może legalnie podjąć pierwszą pracę – czy to w wakacje, czy w trakcie roku szkolnego. Z jednej strony chcemy uczyć nasze dzieci samodzielności i odpowiedzialności, z drugiej – zadbać o ich bezpieczeństwo, edukację i prawo do odpoczynku. Prawo pracy dopuszcza zatrudnianie osób niepełnoletnich, ale jasno określa, w jakim wieku i na jakich zasadach można to robić.
Co do zasady zgodnie z polskim prawem zatrudnia się osoby, który ukończyły 18 rok życia.
W polskim prawie osoby poniżej 18. roku życia określane są jako młodociani.
Mogą oni pracować, ale pod pewnymi warunkami.
Praca od 15. roku życia
Od 15. roku życia można zostać młodocianym pracownikiem, czyli osobą zatrudnioną na podstawie umowy o pracę – na przykład w ramach nauki zawodu lub przy pracach lekkich.
Warunki:
ukończenie szkoły podstawowej,
posiadanie zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do pracy,
dostosowanie godzin pracy do obowiązku szkolnego.
Dla nastolatków powyżej 15 roku życia najczęściej spotykane formy pracy to:
umowy o pracę przy pracach lekkich (np. prace sezonowe, pomoc w gastronomii, sprzedaż lodów, rozdawanie ulotek),
umowy zlecenia w branżach takich jak marketing, e-commerce, media społecznościowe czy obsługa wydarzeń.
Tak, ale tylko w wyjątkowych sytuacjach.
Dzieci poniżej 16. roku życia mogą podejmować pracę wyłącznie w działalności artystycznej, kulturalnej, sportowej lub reklamowej – na przykład w filmach, sesjach zdjęciowych czy reklamach.
Wymaga to zgody inspektora pracy oraz rodzica lub opiekuna prawnego.
W takim przypadku dziecko nie jest zatrudnione na etacie – współpracuje na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. umowy o dzieło).
Pracodawca musi zapewnić dziecku odpowiednie warunki i bezpieczeństwo, a praca nie może kolidować z obowiązkiem szkolnym.
Prawo chroni młodych pracowników, dlatego obowiązują ich ścisłe limity czasu pracy -dla przygotowania zawodowego:
do 16. roku życia – maksymalnie 6 godzin dziennie,
powyżej 16. roku życia – do 8 godzin dziennie.
Zabroniona jest praca w nocy (między 22:00 a 6:00) oraz w godzinach nadliczbowych.
W czasie roku szkolnego praca musi być dostosowana do planu zajęć, tak aby nauka zawsze miała pierwszeństwo.
Najbezpieczniejszą formą zatrudnienia młodocianego jest umowa o pracę przy pracach lekkich.
Chroni ona młodego pracownika zgodnie z Kodeksem pracy – zapewnia ubezpieczenie, prawo do wypoczynku i kontrolę Państwowej Inspekcji Pracy.
Dopuszczalne są również:
umowy zlecenia – elastyczne, często stosowane w wakacje,
umowy o dzieło – np. w przypadku młodych artystów lub influencerów.
Rodzic lub opiekun powinien zawsze zapoznać się z treścią umowy, upewnić się, że wynagrodzenie i zakres obowiązków są jasno określone oraz że dziecko pracuje w bezpiecznych warunkach.
Pierwsza praca to nie tylko sposób na dodatkowe kieszonkowe, ale także szkoła życia.
Młodzież uczy się odpowiedzialności, punktualności, pracy w zespole i planowania budżetu.
Badania pokazują, że osoby, które podejmują pierwsze doświadczenia zawodowe w bezpiecznych warunkach, łatwiej odnajdują się na rynku pracy w dorosłym życiu.
Rodzic nie tylko wyraża zgodę na zatrudnienie dziecka, ale również towarzyszy mu w nauce samodzielności.
Warto wspólnie omówić wybór pracy, obowiązki i warunki bezpieczeństwa.
W razie wątpliwości można skonsultować się z lokalnym inspektorem pracy lub sprawdzić przepisy w Kodeksie pracy (dział IX – Zatrudnianie młodocianych).
Dziecko może pracować od 15. roku życia – przy pracach lekkich lub w ramach nauki zawodu.
Młodsze dzieci mogą pracować tylko w branży artystycznej, sportowej lub reklamowej, za zgodą rodzica i inspektora pracy.
Praca nie może szkodzić zdrowiu ani nauce.
Pierwsze doświadczenia zawodowe uczą samodzielności i odpowiedzialności.
Związek Dużych Rodzin „Trzy Plus” wspiera rodziców w wychowaniu dzieci i przygotowaniu młodzieży do dorosłego życia w poczuciu odpowiedzialności i bezpieczeństwa.
Bo praca, podobnie jak rodzina, uczy współpracy, szacunku i wytrwałości.
Zobacz również:
Nie masz jeszcze hasła albo nie pamiętasz?
Dołącz do ZDR